همزان با افزایش ۱۳۰درصدی قیمت برنج، بهدلیل افزایش قیمت گندم و غلات که کالای استراتژیک محسوب میشود، قیمت انواع نان و ماکارونی که اغلب جایگزین برنج میشدند نیز، سر به فلک کشیده و بیش از ۱۵۰درصد گران شد. در چنین شرایطی وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی گرانی گندم و غلات و مشتقات آن را بر گردن جنگ اوکراین انداخته است.
این در حالیست که یک عضو کمیسیون امنیت مجلس شورای اسلامی با نگرانی از پیامدهای گرانی نان خطاب به دولت رئیسی گفت: صبر مردم را آزمایش نکنید. آزاد کردن قیمت آرد و محاسبه آن به نرخ جهانی به دلار یک اشتباه فاحش مدیران دولت است
مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بخشی عمدهای از گرانیهای اخیر به دلیل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است؛ اظهار داشت: هرچند در اخبار مشاهده میکنید که دولت اعلام کرده به یکباره نمیخواهد ارز ترجیحی را حذف کند، اما در عمل استارت این کار زده شده، به نوعی افزایش قیمت گندم به بیش از ۱۱ هزار تومان و به تبع آن افزایش قیمت آرد برای کارخانجات ماکارونی، بیسکویت و..، همگی نشان دهنده این است که حذف ارز ترجیحی برای کالایی مثل گندم آغاز شده است.
وی افزود: به نوعی در سایر کالاها و خدمات نیز شاهد افزایش قیمتهای بسیاری از ابتدای سال تاکنون بودهایم، به طوریکه این مجوزها توسط دولت صادر شده است، در این رابطه بعضی از اقتصاددانان از آزادسازی قیمت و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی حمایت میکنند، به اعتقاد بنده این اقتصاد خواندهها هیچ درکی از وضعیت امروز اقتصادی کشور و همچنین نظام ناکارآمد سیاستگذاری و تصمیمگیری در کشور ندارند و تا زمانیکه این افراد مدام بر آتش آزادسازی قیمتی میدمند، وضعیت اقتصادی به هیچ عنوان درست نخواهد شد.
افقه گفت: در حالیکه وضعیت برجام به هیچ عنوان مشخص نیست و احتمال شکست در مذاکرات بسیار بیشتر از احیای به توافق هستهای است، دولت در چنین شرایطی اقدام به افزایش قیمتها در تمامی حوزهها کرده و به نوعی یک سیگنال گرانی را در تمامی بازارها را صادر کرده، طبیعتاً در چنین شرایطی که تحریمها فشار مضاعفی بر مردم وارد کرده، این افزایش قیمتها وگرانی در بازار کالاهای اساسی وضعیت معیشتی مردم را روز به روز بدتر از گذشته خواهد کرد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: این مطلبی که دولت عنوان میکند، مبنی بر اینکه با اصلاح نظام یارانهای و پرداخت پول به صورت مستقیم به مردم، جبران هزینهها را خواهد کرد، به هیچ عنوان عملی نیست، زیرا تجربه طرح هدفمند کردن یارانهها در سال ۸۸ و پرداخت یارانه ۴۵ هزار تومانی که بیش از ۱۳سال از آن میگذرد، به خوبی شکست این سیاست را نشان داده، حال معلوم نیست بر چه اساسی دولت سیزدهم دوباره این تجربه شکست خورده را میخواهد تکرار کند.
وی ادامه داد: افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت برخی از کالاها تنها در یک ماه گذشته نشان دهنده آن است که حتی یارانه ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار تومان برای هر ایرانی نیز جبران این افزایش قیمتها را نخواهد کرد، در چنین شرایطی اگر برجام احیا نشود، ما با تورم بسیار بیشتری روبرو خواهیم شد، بنابراین تنها امیدواری این است که با احیای برجام و رفع تحریمها و همچنین ورود منابع ارزی کشور، قدری از سرعت رشد تورم کاسته شود تا بازارهای های مختلف آرام بگیرند، در غیر این صورت نمیتوان اوضاع خوبی را پیشبینی کرد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: طی دهههای گذشته با وجود درآمدهای نفتی ناکارآمدی دولتهای مختلف به نوعی پوشش داده شد و کاستیهایی که وجود دارد به نوعی پنهان بودند، اما از سال ۹۷ که ترامپ از برجام خارج و تحریمها به صورت فزایندهای تشدید شد، درآمدهای نفتی بسیار با افت روبرو شد و همین موضوع ناکارآمدی دولت را در عرصه اقتصادی عیان کرد، در چنین شرایطی افزایش قیمتها طی ۴ سال اخیر نشاندهنده معیوب بودن سیستم حکمرانی اقتصادی در کشور بوده، این در حالیست که هیچ تلاشی نیز برای اصلاح این وضعیت انجام نمیشود.