ژنرال هربرت ریموند مک مستر، مشاور امنیت ملی دولت پیشین آمریکا روز گذشته در نشستی در بنیاد دفاع از دموکراسی ها با اشاره به تحولات منطقه، رئیس جمهور جدید خامنه ای را یک «دودوزه باز» خواند که هم میخواهد جنگ نیابتی را ادامه دهد و هم میخواهد تحریمها برداشته شود.
وی با بیان اینکه آمریکا نباید دوباره گول این ادعاها را بخورد گفت: برخی مطبوعات اینجا دوباره برچسب اصلاحطلب به رئیس جمهور رژیم ایران دادهاند! خاتمی را به یاد دارید؟ همان صحبتها است. این یک روایت عامدانه جمهوری اسلامی است که هر لحظه میتوانیم میانهرو شویم و اگر با ما خوب رفتار نکنید و تحریمها را بر ندارید آن تندروهای بدجنس قوی میشوند و ما ضعیف خواهیم شد! همه اینها چرندگویی است. تندروها یعنی رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در ایران همه کاره اند…
یورونیوز در همین رابطه در گزارشی گفت: با اینکه سخنرانی پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل نطقی تقریبا رسمی بود، ولی سخنانش در جلسه با برخی از مدیران مطبوعات آمریکا، محتوای حکومتپسند سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل را چندان در کانون توجه مطبوعات داخلی قرار نداد.
در واقع در سفر پزشکیان، حاشیه بر متن غلبه کرد و ناظران سیاسی داخل و خارج کشور، بیش از آنکه به سخنرانی او در سازمان ملل توجه کنند به سخنان او در «خارج» از سازمان ملل اهمیت دادند.
رضا علیجانی، تحلیلگر و فعال سیاسی خارج از ایران در باره سخنان پزشکیان در سفر به نیویورک می گوید: «به نظر من پزشکیان نقابی است بر چهرۀ آقای خامنهای. نقاب نرمش برای جهان. کارکرد دیگرش هم این است که اگر عقبنشینی هم صورت میگیرد، به اسم آقای خامنهای تمام نشود و ایشان همچنان پز رهبری ضدآمریکا و اسرائیل یا رهبر جبهۀ مقاومت را بدهد و سر بزنگاه هم عقبنشینی را به گردن دولت پزشکیان بیندازد و خودش را تبرئه کند؛ همان بلایی که سر دولت روحانی در چهارسال دوم ریاست جمهوری آورد. برجامی را که خودش قدم به قدم تایید کرده بود، خسارت محض خواند و گفت من از اول هم گفته بودم غربیها قابل اعتماد نیستند. بر این اساس به نظر من حرفهای علی خامنهای و پزشکیان، سرجمع دو روی یک سکه است. بخشی از این حرفها چیزی است که آقای خامنهای نمیخواهد مسئولیتش را به عهده بگیرد، بخشی از آن هم دک و پز انقلابی آقای خامنهای را حفظ میکند. بنابراین سخنان آقای پزشکیان را، چه در ایران و چه در آمریکا، در همین راستا باید دید. ویترینی هم که با استفاده از آقای ظریف و عراقچی و تخت روانچی چیده شده، دقیقا به درد عقبنشینی تاکتیکی نظام میخورد و قرار است این پیام را به دنیا مخابره کند که ما در موضوع انرژی هستهای حاضر به مذاکره و مصالحه هستیم. هرچند که آقای پزشکیان گفت اگر مسألۀ هستهای حل شود، برای مسائل دیگر هم آمادۀ مذاکره هستیم. این همان دروغی است که خامنهای به ظریف گفته بود و ظریف در برجام خرجش کرد. فکر نمیکنم دنیا این بار دیگر چنین حرفی را باور کند.»
این فعال سیاسی ملی-مذهبی دربارۀ ماهیت سخنان پزشکیان همچنین میگوید: «به نظر من حرفهای آقای پزشکیان چه در داخل کشور چه در مصاحبه و نشستهایش در آمریکا و چه در جلسۀ سازمان ملل را باید به سه دسته تقسیم کرد. دستۀ اول نظرات شخصی اوست. مثل این حرفها که “حزبالله به تنهایی نمیتواند جلوی اسرائیل بایستد؛ اگر اسرائیل سلاحهایش را زمین بگذارد ما هم میگذاریم؛ هرکسی ترور کند تروریست است حالا ایرانی باشد، عرب باشد یا اسرائیلی باشد؛ ما اهل دعوا نیستیم و با آمریکاییها برادریم”. نظام این حرفها را که حرفهای خود پزشکیان است، تحمل میکند تا آن پروژۀ اصلی پیش برود. قسمت دوم انشاهایی است که همۀ رئیسجمهورها میخوانند و این انشا تحریف سیاست خارجی جمهوری اسلامی و نوعی مظلومنمایی است. یعنی جمهوری اسلامی سعی دارد سیاست تهاجمی ضدآمریکایی و ضداسرائیلی خود را با این انشاها پنهان کند و خودش را به موشمردگی بزند و میگوید ما اهل دعوا نیستیم و در برابر تهاجمات مکرری که به ما شده، فقط از خودمان دفاع کردهایم و ما طرفدار صلح هستیم و غیره. این تحریف سیاست خارجی نظام است.»
او میافزاید: «دستۀ سوم، سخنانی تخیلی است که بخشی از آنها ساخته و پرداختۀ خود آقای پزشکیان است؛ مثلا این ایده که مرزهای موجود بین کشورهای اسلامی را برداریم. بخشی از آنها نیز سیاست نظام است؛ مثل برگزاری رفراندوم در فلسطین برای تشکیل کشور واحد. این ایده بسیار تخیلی و رمانتیک است و در واقع نوعی سنگاندازی در مسیر تشکیل دو دولت فلسطین و اسرائیل است که سازمان ملل هم آن را تصویب کرده.»
رضا علیجانی همچنین دربارۀ احتمال اختلاف نظر و تقابل آشکار بین پزشکیان و خامنهای میگوید: «به نظرم در کوتاهمدت، یعنی تا وقتی که ویترین صلح و آشتی و مذاکره با دنیا باید به چشم آید و کار کند، اختلاف نظرات خامنهای و پزشکیان قاعدتا نباید فعال شود. ولی هیچ بعید نیست که بهتدریج چه در سیاست داخلی چه در سیاست خارجی، کمکم پزشکیان هم مثل روسای جمهور قبلی با رهبر مشکل پیدا کند. مواضع علی خامنهای در همین سخنرانی اخیرش چه دربارۀ حزبالله چه دفاعش از سیاست خارجی منازعهجویانه و اینکه ما در جنگ با نظام سلطه هستیم، متفاوت بود با سخنان پزشکیان که گفت ما با کسی دعوا نداریم و میخواهیم با دنیا آشتی کنیم. علاوه بر این، خامنهای دربارۀ مسائل داخلی هم گفت که پرچم نفوذ فرهنگی و سبک زندگی دشمن نباید درداخل بوسیلۀ افراد فریبخورده و نفوذی برافراشته شود. یعنی چه در مسئلۀ سبک زندگی، که اسم مستعار حجاب اجباری شده، چه در سیاست خارجی، تفاوتهایی بین نظرات آقای پزشکیان و خامنهای هست که درنهایت باید دید که آیا پزشکیان روی وعدهها و قولهایش میایستد یا نه؛ و بین علی خامنهای و علی نهجالبلاغهای که تبلیغ میکرد، کدام را انتخاب میکند.»