در سه هفته پس از انتخاب دوباره “رجب طیب اردوغان” رئیس جمهور ترکیه برای آغاز سومین دهه از زمامداری اش ارزش لیر سقوط کرده و طبق گزارش آژانس رتبه بندی “فیچ” پس از دور نخست انتخابات در اواسط ماه مه ارزش آن در برابر دلار حدود ۱۶ درصد کاهش یافت.
روزنامه گاردین نوشت: ترکیه دچار بحران اقتصادی عمیقی شده است. ارزش لیر دو سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته و نرخ تورم به طور رسمی ۳۹٫۵۹ درصد است اگرچه برآوردهای غیر رسمی گروه تحقیقات تورم ترکیه آن را بیش از ۱۰۰ درصد نشان می دهد.
اقتصاددانان “بلومبرگ” ماه گذشته تخمین زدند که مقام های ترکیه از زمان کاهش شدید ارزش لیر در دسامبر ۲۰۲۱ میلادی ۱۷۷ میلیارد دلار (۱۳۸ میلیارد پوند) برای حمایت از ارزش آن هزینه کرده اند.
بانک سرمایه گذاری “گلدمن ساکس” مدت کوتاهی پس از انتخابات خاطرنشان کرد که لیر بیش تر و سریع تر از آنچه پیش بینی کرده بود سقوط کرد.
اکنون در وضعیتی عجیب از تعلیق ایجاد شده معامله گران ارزی و کل ترکیه منتظر هستند تا ببینند دولت تازه چگونه ممکن است پیش از برگزاری جلسه بانک مرکزی در تاریخ ۲۲ ژوئن مسیر خود را در عرصه اقتصادی تغییر دهد.
“مهمت شیمشک” به عنوان وزیر اقتصاد انتخاب شده است که به نظر می رسد وظیفه اش پایان دادن به استفاده دولت از ذخایر برای حمایت از لیر خواهد بود. به نظر می رسد وظیفه اصلی شیمشک همراه با “حافظ گایه ارکان” رئیس تازه بانک مرکزی متقاعد کردن اردوغان به نیاز مبرم به افزایش نرخ بهره برای مقابله با تورم است.
با این وجود، تفاوت بین تغییر در اعضای کابینه و کارکنان و سیاستگذاری ها کماکان پابرجاست. ارکان پنجمین رئیس بانک مرکزی ترکیه است که زمان آغاز بحران اقتصادی در سال ۲۰۱۸ میلادی در بحبوحه اعمال نفوذ فزاینده اردوغان بر این منصب منصوب شده است. او نیز مانند شیمشک در امریکا کار کرده است. او پیش تر کارمند گلدمن ساکس و یکی از مدیران اجرایی بانک فرست ریپابلیک بود و یک سال پیش از سقوط بانک آنجا را ترک کرد و نام اش در یک دعوای حقوقی مرتبط با بانک مطرح شد. آژانس رتبه بندی فیچ اعلام کرده که رئیس پیشین بانک مرکزی در تیم مدیریت اقتصادی به عنوان رئیس تنظیم کننده مالی باقی می ماند. از این رو تعیین دوام هر گونه تغییری در سیاستگذاری زمان بر خواهد بود.
در فضای متشنج دلالان ارزی در بازار بزرگ استانبول، معامله گران و فروشندگان که به شدت به هجوم سالانه گردشگران برای آوردن ارز به ترکیه متکی هستند نسبت به وضعیت اقتصاد کم تر احساس مثبتی دارند.
“حسن کارابولوت” در حالی که دست هایش را روی هم گذاشته و در کنار انبوهی از کفش های تقلبی شبیه برندهای اصلی ایستاده می گوید: “در این دوره پس از انتخابات می توانم بگویم که بدترین فصل تاریخ خود را سپری می کنیم. روزهایی هستند که ما تمام روز را بدون هیچ فروشی به خانه می رویم. هم چنین، قیمت عمده فروشی محصولات وارداتی از چین و هم چنین هزینه های حمل و نقل به سرعت در حال افزایش است”.
او می گوید: “وقتی قیمت دلار بالاست طبیعتا گردشگران باید به اینجا بیایند و چیزهایی بخرند. با این وجود، در حال حاضر شاهد چنین روندی نیستیم. من ۲۵ سال است که در این تجارت هستم هرگز چنین چیزی ندیده بودم. سه روز پیش هیچ فروشی نداشتم. مغازه ام را زود بستم و به خانه رفتم”.
