یک منبع آگاه نزدیک به خانواده سپیده قلیان، زندانی در اوین، به بیبیسی فارسی گفت که او در تماسی گفته است که «دیشب وضعیت زندان مثل جنگ بود».
به گفته خانم قلیان «آن قدر سروصداهای مهیب میآمد که بعضی برای نجات خود در را شکستند و خود را به محوطه هواخوری رساندند. ولی تک تیرندازها شلیک میکردند و گاز اشک آور میزدند.”
این زندانی سیاسی گفت که حشمتالله حیاتالغیب، مدیرکل زندان های استان تهران «خودش را انداخت جلوی گارد که نریزند داخل و میگفت من مدیر کل سازمان زندانها هستم ولی کو گوش شنوا… وقتی با مقاومت حیاتالغیب مواجه شدند، گاز اشکآور و تیر هوایی میزدند.”
شب هولناک اوین
چند ساعت پس از تیراندازی و آتشسوزی هولناک در اوین، همچنان سرنوشت شماری از زندانیان و بندهای این زندان ناروشن است. مقامهای حکومت روایتهای ضد و نقیض ارائه میدهند. قوه قضائیه کشته و زخمی شدن زندانیان را تایید کرد.
خبرگزاری رسمی قوه قضائیه از چهار کشته ۶۱ مجروح خبر داده است. بنا بر این گزارش رسمی ۱۰ نفر از ۶۱ زخمی در مراکز درمانی بستری هستند «که حال ۴ نفر وخیم گزارش شده است».
منابع غیر رسمی شمار کشتهشدگان را بیشتر اعلام کردهاند.
مرکز رسانه قوه قضاییه علت این حادثه را «بر اثر استنشاق دود ناشی از آتش سوزیها» عنوان کرد. قوه قضائیه نوشته «هر چهار زندانی فوت شده جزو محکومین ناشی از سرقت» بودند.
قوه قضائیه میگوید شماری از مجروحان «بستری»اند. در برخی ویدیوها صدای تیراندازی و انفجار به گوش میرسد.
بلافاصله پس از انتشار این خبر بسیاری از شهروندان راهی خیابانهای اطراف اوین شدند به طوری که مسیرهای منتهی به این زندان درون شهر تهران بند آمد.
اما قطعی یا اختلال شدید در دسترسی به اینترنت در محدوده زندان اوین و در شهر تهران، که توسط چند نهاد ناظر مستقل تایید شد، به نگرانیها درباره وقایع جاری افزود.
ادعای «فرار » و اخبار متناقض درباره «انفجار مین»
مرکز رسانه قوه قضائیه در اطلاعیه خود ادعا کرده شماری از زندانیان قصد «فرار» داشتند و آنها را «زندانیان جرایم خشن و خطرناک» معرفی کرده. این مرکز مدعی شده این زندانیان «با توجه به تمهیدات حفاظتی اتخاذ شده موفق به فرار نشدند.»
اخبار ضد و نقیضی درباره رفتن تعدادی از زندانیان روی مین در تپههای شمال زندان اوین منتشر شد. این خبر را نخستین بار، خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه پاسداران منتشر کرد. اما شبکه شرق به نقل از یک مقام مطلع این گزارش را رد کرد.
در پی وقایع شنبهشب، گروههایی از ماموران امنیتی و همچنین ماشینهای آتشنشانی و امدادرسانی به سوی زندان اوین رفتهاند و پس از آن منابع رسمی گفتهاند که شرایط «در کنترل»شان است.
در روایت رسانههای حکومتی حریقی که در ویدیوها دیده میشود به خاطر آتشسوزی در کارگاه خیاطی زندان اوین بوده است. اما تصاویر منتشر شده از صدای تیراندازی حکایت میکند.
زندان اوین عمدتا برای نگداری متهمان و محکومان سیاسی، عقیدتی، مالی و روحانیون، نظامیان و مالی استفاده میشود.
وزارت اطلاعات و سپاه پاسدران دو بند ۲۰۹ و ۲الف را در اختیارند.
علاوه بر دو بند ۲۰۹ و دو الف، بازداشتیهای اعتراضات اخیر عمدتا در بند شش که سابقا به بند ۳۵۰ مشهور بود، منتقل شدند.
به علت شمار زیاد معترضان بازداشت شده، بسیاری از دستگیر شدگان در سالنهای بند چند طبقه ۲۴۰ در شمال زندان اوین و همچنین دیگر بندهای نیز نگهداری میشوند.