در آمریکا، تلاشهای گستردهای ظاهرا برای احیای برجام، البته از یک مسیر متفاوت انجام شده است. نشریه امریکن فری بیکن، نزدیک به جمهوریخواهان خبر داده که «ائتلافی از لابی ها با حمایت مالی دو میلیاردر جورج سوروس و چارلز کوک و همچنین صندوق برادران راکفلر کارزاری مخفی برای احیای برجام به راه انداختهاند.»
این در حالیست که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با روزنامه اسپانیایی “الپائیس” گفته: از هنگامی که آمریکا از توافق برجام خارج شد، این توافق عملا به پایان رسید. امروز هم سرکوب جنبش اعتراضی در ایران و ارسال اسلحه به روسیه، دستیابی به هر نوع توافقی را بسیار دشوار می کند.
احیای برجام در فضای فعلی ممکن نیست
یک دیپلمات سابق در جمهوری اسلامی نیز درباره احیای برجام میگوید: «پرسش مهمتر و مقدماتیتر این است که آیا احیای برجام الان قابل دسترس است یا خیر؟ متاسفانه در فضای فعلی زمینهای برای احیای برجام وجود ندارد. در حال حاضر ایران به حمایت از روسیه در جنگ اوکراین و نقض حقوق بشر در داخل متهم شده و مجموع این دو مساله وضعیت را به جایی رسانده که حتی اگر دو طرف بخواهند هم در این فضا امکان مذاکرات وجود ندارد. نه در اروپا و نه در امریکا کسی نمیتواند قدم مثبتی به نفع احیای برجام بردارد.
وی می گوید: بر همین اساس است که مقامهای امریکایی در چندماه اخیر دایما تکرار میکنند که احیای برجام در دستور کار آنها نیست چرا که اگر ذرهای از این موضع رسمی فاصله بگیرند بلافاصله تحت فشار جمهوریخواهان و حتی جمعیت قابل توجهی از دموکراتها قرار میگیرند که چرا با نظامی که متحد نظامی روسیه در خارج است و در داخل نیز متهم به نقض حقوق بشر شده وارد مذاکرات احیای برجام شدید.
دیپلمات دیگری که سابقه حضور در سفارتخانههای جمهوری اسلامی در کشورهای اروپایی را در پرونده خود دارد نگاه بدبینانهتری نسبت به شانس احیای برجام دارد و با اشاره به اینکه احیای برجام از دستور کار غرب خارج شده به «اعتماد» میگوید: «باید بپذیریم که برجام دیگر به تنهایی برای غرب موضوعیت ندارد. توافق هستهای به اتاق سیسییو منتقل شده و تا زمانی که شرایط فعلی در سیاستهای داخلی و خارجی ایران حاکم باشد، در همین بخش به زندگی نباتی ادامه میدهد.
وی می گوید: تا پیش از حمله روسیه به اوکراین، برجام اولین موضوع اصلی بین ایران و غرب بود، ادعای کمک پهپادی ایران به روسیه در جنگ اوکراین هم ظاهر قضیه است و باطن ماجرا این است که غربیها تصور میکنند ایران با روسیه برای مقابله با غرب متحد شده است. در چنین شرایطی و با چنین پیشفرضهایی غرب هم برای مقابله با ایران شمشیرهایش را از رو بسته و وارد فاز جدیدی در تقابل با تهران شده است.