تصویر بالا مربوط به جلد یک روزنامه چاپ ایران در فروردین ۱۳۵۷ است که از سوی صندوق بین المللی پول، ریال ایران به عنوان ارز بین المللی انتخاب شد. شوربختانه در چندسال گذشته ریال ایران مقام یکم در فهرست بی ارزش ترین پول های جهان را ویژه خود ساخته است! چرا؟ چون خمینی در ابتدای انقلاب گفت:
“آن هایی که دم از اقتصاد می زنند و زیربنای همه چیز را اقتصاد میدانند از باب اینکه انسان را نمیدانند یعنی چه، خیال می کنند انسان یک حیوانی است که همان خورد و خوراک است. منتها خورد و خوراک این حیوان با حیوانات دیگر یک فرقی دارد. این چلوکباب می خورد، او کاه میخورد. اما هر دو حیوانند، این هایی که زیربنای همه چیز را اقتصاد می دانند، اینها انسان را حیوان می دانند. حیوان هم همه چیزش فدای اقتصادش است. زیر بنای همه چیزش، الاغ هم زیر بنای همه چیزش اقتصادش است.”
یورونیوز در گزارشی گفت: زمانی که انقلاب بهمن ۱۳۵۷ در ایران اتفاق افتاد، یک دلار آمریکا معادل ۷۰ ریال [۷ تومان] ایران بود و این در حالی است که این نرخ در بازار آزاد روز یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳ معادل بیش از ۷۰۰ هزار ریال یا ۷۰ هزار تومان معامله شد. این یعنی اینکه در طول ۴۵ سال اخیر، ارزش ریال در برابر دلار معادل ۱۰ هزار برابر افت داشته است.
بحران ارزی ایران در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، اندکی پس از سرنگونی حکومت محمدرضاشاه پهلوی توسط انقلابیون آغاز شد. قبل از انقلاب، زمانی که تقریباً تمام کشورهای خاورمیانه از آرمان فلسطینی حمایت میکردند، شاه تنها دوست منطقهای اسرائیل و نزدیکترین متحد واشنگتن بود که از بازار نفت در غرب سود میبرد. (فیلم زیر)
به لطف بیش از چهار میلیون بشکه تولید نفت در روز، شاه به عنوان یکی از تامین کنندگان اولیه انرژی غرب درآمد هنگفتی داشت. با تزریق پول نفت به اقتصاد ایران، یک دلار آمریکا بین سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷ در حدود همان ۷۰ ریال ثابت ماند. حتی بعد از انقلاب هم قیمت ارز برای مدتی ثابت بود، اما این دوره ثبات کوتاه مدت بود.
تا اینکه دانشجویان اسلامگرای تندرو در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ از دیوارهای بلند سفارت آمریکا در مرکز تهران بالا رفتند، از سیمهای خاردار عبور کردند، به داخل سفارت یورش بردند و ۵۲ آمریکایی را به جرم «جاسوسی» گروگان گرفتند.
در پاسخ، ایالات متحده اولین تحریمهای خود را علیه ایران اعمال کرد که باعث کاهش شدید ارزش ریال شد، و به ۱۴۰ ریال به ازای هر دلار افت پیدا کرد.
درست است که سیاست جهانی بر همه ارزها تأثیر می گذارد، اما شاید هیچ کجا به اندازه ایران تحت حاکمیت خامنه ای شدید نیست.
www.youtube.com/watch?v=A0_Zh8sUeDg