آیا در میان داستان ها و اسطوره ها, در میان درختان جنگل خاطره ها و روایت ها, هسته سخن و جوهر اندیشه آموزگار خود را گم کردیم؟
زرتشت در گاتها از دو گوهر همزاد انگره مینو و سپنتا مینو درفرآیند آفرینش سخن میگوید. اهورا مزدا هستی بخش دانا در هنگام آفرینش هستی این دو گوهر همزاد را دستمایه آفرینش قرار میدهد. از آنسو که در اندیشه زرتشت آفرینش و اندیشیدن همراهند و بی پایان, پس تکامل و دگرگونی هستی نیز بی پایان هستند و این همبازیگری آن دو گوهر همزاد در رقص آفرینش و اندیشه در رودبار زمان نمایش دگرگونی و جنبش و همانا فرشگرد ایرانی است.
این همانا زایش دیالکتیک هگل است هزاران سال پیش از وی ولی باتفاوتی زیبا. تناقض و ستیزی در کار نیست. تفاوت ها دوری نیستند.
انسان بیدار, اندیشمند زاده در جهان مادیات همانا زرتشت و بهدینان,
آفریننده اندیشمند اهورا مزدا که همزمان خود نرینه و مادینه آفریننده انگره مینو و سپنتا مینو,
همسران همزادی که خود زاینده و آفریننده هستند, اینها بازیگران فرشگرد گاتها هستند.
هزاران سال کور از خود ستیزی ها آذر خرد را در خانه خود به خاکستر دروغ ها چه آسان فروختیم, سپس دریوزه وار به امید روشنی و گرمی در خانه بیگانگان زدیم و روشنی را در غروب خاور ها جستیم!
با نگاهی به آغاز چند بند نخستین از هات ۳۰ از خود میپرسم آیا نمیبایست باقی بند ها را جدا از برگردان اخلاقی با نگاهی دیگر برگردان کرد؟ آیا مقصود از راستی در گاتها همان هستی نیست؟ مگر نمیگوییم راستی آن چه هست میباشد و دروغ همان نیستن را بودن خواندن؟!
راستی هستی است پس دروغ نیستی!
آیا نباید بند های هات ۳۰ را به گونه ای دیگر بازخوانی کرد؟ آیا کلید باز خوانی این بند ها در آغاز آنها نیامده است؟ نگاهی به آغاز چند بند از هات ۳۰ شاید آذر خرد و آفرینش را باز مهمان خانه خودمان کند:
اینک برای جویندگان راستیها از دو گوهر هستی انگره مینو و سپنتا مینو که آفریدۀ مزداست،
سخن خواهم گفت. اهنودگات – یسنا، هات ۳۰ بند ۱
آن دو گوهر همزادی که در آغاز عالم تصور پدیدار شدند یکی نیکی است و دیگری بدی در اندیشه و گفتار و کردار. اهنودگات – یسنا، هات ۳۰ بند ۳
هنگامی که آن دو گوهر همزاد به هم رسیدند زندگی و نازندگی پدید آوردند! اهنودگات – یسنا، هات ۳۰ بند ۴
پروردگارا بشود مانند کسانی که جهان را بسوی بهینه شدن و آبادی پیش میبرند از یاران وفادار تو باشیم. اهنودگات – یسنا، هات ۳۰ بند ۹
به یاد موبد فیروز آذرگشسب,
خسرو فروهر, بهمن ماه ۲۵۷۵ شاهنشاهی ایرانی