خانه تاریخی ظهیرالاسلام در مسیر ترمیم یا سراشیبی تخریب (عکس زیر)
خبرگزاری هرانا، خانه ظهیرالاسلام خانهای تاریخی متعلق به ابتدای قرن بیستم است که به گفته برخی کارشناسان همانند آن تنها هفت خانه دیگر در تهران وجود دارد. ابتدای سال ۹۵ سازمان تامین اجتماعی به عنوان مالک این ساختمان اعلام کرد که ترمیم این بنا با هزینه ۷ میلیارد تومان آغاز خواهد شد. مراحل این ترمیم با وجود گذشت دو سال هنوز به پایان نرسیده و بر اساس مشاهدات صورت گرفته این عملیات با کندی زیاد و با کیفیتی نامطلوب صورت میگیرد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، این خانه نمونهای نادر از تلفیق معماری ایرانی و اروپایی است. این اثر تاریخی از غرب به خیابان علیشاه، از شرق به خیابان دروازه شمیران و از جنوب به بهارستان محدود میشود. این خانه که ۲۴ سال پیش به سازمان تامین اجتماعی فروخته شد تا دو سال گذشته در حال تخریب بوده و به مکانی برای تجمع معتادین و کارتنخوابها تبدیل شده بود. پس از وارد شدن خسارات فراوان و جبرانناپذیر به این خانه طی دو سال گذشته، سازمان میراث فرهنگی در ظاهر در حال ترمیم این مکان تاریخی است اما شواهدی وجود دارد که خلاف این ادعا را ثابت میکند.
بر اساس مشاهدات گزارشگر هرانا، روند ترمیم این مکان بسیار کند پیش میرود و پس از دو سال هنوز تغییر محسوسی در خانه ظهیرالاسلام دیده نمیشود. اطراف ساختمان با روکشهای بلند پلاستیکی پوشانده شده و اجازه دسترسی به داخل محوطه به گزارشگران داده نمیشود. از سوی دیگر هیچ گزارشی از سوی سازمان تامین اجتماعی در مورد روند مرمت داده نمیشود. نکته جالبتر اینکه اهالی محل نیز به روند مرمت این مکان مشکوک هستند. یاسر که به عنوان انتظامات در یکی از شرکتهای مشرف به این مکان مشغول به کار است در این مورد میگوید: “قرار است که اینجا را پارکینگ طبقاتی کنند، با کارگران اینجا صحبت کردم مهندس ناظر گفته قرار است اینجا پارکینگ طبقاتی شود. چون پنج سال پیش برای این خانه خیلی سر و صدا شد و روزنامهها در موردش نوشتند سازمان تامین اجتماعی مجبور شد خبر مرمت آن را منتشر کند و در ظاهر هم شروع کردند به مرمت. اما میخواهند آبها که از آسیاب افتاد کار خودشان را بکنند.”
بی توجهی مسئولان در دهههای گذشته در زمینه آثار و میراث فرهنگی نکتهای است که بارها از سوی فعالین مدنی و کارشناسان میراث فرهنگی گوشزد شده و در حالی که منشور حقوق شهروندی دولت تدبیر و امید، در بخش حق دسترسی و مشارکت فرهنگی، بر روی حفظ آثار فرهنگی و باستانی تاکید کرده و میگوید: “دولت مکلف به حفظ و حراست از میراث تمدنی و فرهنگی و حفظ آثار، بناها و یادبودهای تاریخی، صرف نظر از تعلق آنها به گروههای مختلف فرهنگی است.”
پیش از این هم شهردار منطقه ۱۲ تهران از مناقشاتی با سازمان تامین اجتماعی بر سر کاربری این خانه تاریخی خبر داده بود و تاکید کرده بود که اجازه نخواهد داد این مکان تاریخی به پارکینگ طبقاتی تبدیل شود؛ اما سوال مهم اینجاست که چرا چنین بنای تاریخی و مهمی از نظر معماری باید به سازمان تامین اجتماعی فروخته شود و چرا سازمان میراث فرهنگی متولی این مکان نیست؟ سوالی که بارها از طرق مختلف پرسیده شده اما هیچگاه هیچ مسئولی در این زمینه پاسخگو نبوده است. سازمان تامین اجتماعی نیز به عنوان متولی این ساختمان نه تنها در این مورد شفافسازی انجام نداده بلکه اظهارنظرهای ضد و نقیض مسئولان این سازمان و سابقه منفی و سوء مدیریت این سازمان در ده سال گذشته مخصوصا در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد بر نگرانیها در این مورد افزوده است.
از سوی دیگر حتی این سازمان در مورد کاربری نهایی ساختمان ظهیرالاسلام نکتهای را اعلام نکرده و تاکنون مشخص نشده قرار است این ساختمان به عنوان بنایی تاریخی مورد بهرهبرداری قرار گیرد یا هدف دیگری برای مرمت آن در نظر گرفته شده است. به نظر میرسد تا زمانی که شهرداری منطقه ۱۲ تهران و سازمان تامین اجتماعی در این زمینه به صورت کامل شفافسازی نکنند، نگرانیها در مورد آینده این ساختمان ادامه داشته باشد.